De uitbarsting die Zafferana in spanning hield!
Deze keer doen we in detail verslag van de uitbarsting tussen 1991 en 1993, die de inwoners van Zafferana Etnea – een klein stadje aan de oostkant van de vulkaan – de stuipen op het lijf joeg.
Het begin van de uitbraak
Op 14 december 1991 ontstonden breuken in zowel het noorden als het zuiden van de zuidoostelijke krater, wat het begin betekende van de langste uitbarsting van de 20e eeuw, die pas na 473 dagen op 30 maart 1993 eindigde. Op een hoogte van 3100 tot 2700 meter boven de zeespiegel ontstonden spleten van 150 tot 650 meter lang en ontstonden er 300 meter hoge lavafonteinen.
De volgende dag ontstond een zeer snelle lavastroom tussen 2400 en 2200 meter boven de zeespiegel, die in 24 uur 2 km aflegde. Op 23 december sprong hij over de Salto della Giumenta en stortte zich in de Calanna-vallei, waar hij boomgaarden en hazelnootplantages verwoestte met een front van 400 tot 600 m breed.
Begin januari 1992 werd in het meest oostelijke deel van de Calanna-vallei een dam gebouwd om te voorkomen dat de lava uit de vallei zou stromen. Want als het op dit punt zou overstromen, zou het op een zeer steile bergkam stuiten die het snel naar Zafferana Etnea zou brengen.
Op 3 januari kwam deze lavastroom tot stilstand, hoewel twee andere stromen zich op een hoogte van 1.650 meter bij hem voegden en hem overlapten. De lava werd echter tegengehouden door de barrières die door de civiele bescherming en het leger waren opgeworpen en ging dus verder richting de onbewoonde vallei van Valle del Bove.
De lava bereikt Zafferana
Eind januari openden zich meer scheuren ten noorden van de Monte Zoccolaro. De resulterende tongen stroomden in de Calanna vallei en hadden deze eind maart al gevuld. Op 8 april overwon de lavastroom de kunstmatige dam die was gebouwd en stroomde over Piano Dell’acqua, waardoor de inwoners van Zafferana vreesden voor een dreigende vernietiging. Hoewel er nieuwe muren werden gebouwd, vulden de dammen zich geleidelijk, maar de opmars van de lava kon niet worden gestopt en op 14 april trof de lava het eerste huis en verwoestte het.
Das Bild zeigt den Lavastrom von 1993, der kurz vor dem 2. Haus zum Stillstand kam und heute noch vorhanden ist.
Na twee dagen leek de lavastroom te vertragen, maar een nieuwe scheur opende zich precies op de helling van de Calanna-vallei, zodat het noodzakelijk werd hardere maatregelen te nemen om het ergste te voorkomen. Er moesten explosieven worden gebruikt om het lavafront te breken en de vurige tong van richting te doen veranderen, met als doel hem in de Valle del Bove te leiden. Gelukkig was de operatie succesvol en had zij het gewenste effect: de lava splitste zich in verschillende tongen, waardoor haar opmars gelukkig werd vertraagd.
Maar omdat het oppervlak van de lava langzaam bewoog, had het de tijd om uit te harden en een korst te vormen, een soort gewelf over de lavastroom. De aldus gevormde “buis” of tunnel stelt de lava in staat haar energie, warmte en vloeibaarheid, en dus haar vernietigende kracht, kilometers lang te behouden en vrijwel nooit te verliezen. Op 21 april werd het dus opnieuw noodzakelijk om met explosieven een bres te slaan in de wanden van de lavatunnel, die zich in de richting van de bewoonde gebieden begaf, en te proberen het kanaal te blokkeren met cementblokken. Al dit harde werk had succes en gedurende ongeveer 20 dagen bleven de gebouwen gespaard van verder gevaar.
Eindelijk gered.
Op 10 mei stroomde er plotseling weer lava uit de Valle del Bove naar het oosten, waardoor twee dorpen moesten worden geëvacueerd. Het werk werd hervat. Het duurde 10 dagen om een andere omleiding voor de lavastromen te maken. Op 27 mei werden de explosieven tot ontploffing gebracht, zodat de rivier langs de nieuwe route kon blijven stromen.
Dit redde Zafferana, verdeelde de stroom in de verschillende tongen en vertraagde het lavafront.
Op 29 mei 1992 stortte het gewelf van de hoofdtunnel daadwerkelijk in, waardoor de lava uiteindelijk naar buiten stroomde en over de gestolde tongen kwam te liggen, waardoor verdere overstroming uit de vallei werd voorkomen.
De activiteiten gingen nog tien maanden door, tot 30 maart 1993, de laatste dag van de activiteiten, maar gelukkig zonder enig gevaar voor de bevolking van de Etna-dorpen.
Als u in Zafferana Etna komt, ten noordwesten van de stad, kunt u nog zien waar de lavastroom stopte voor het 2e huis (te zien op Google Maps).